Хэвлэл мэдээлэл ил тод засаглалын тєлєє
/ 2004-2005/

Ерєнхийлєгчийн сонгууль
/ 2005/

Хараат бус хэвлэл мэдээлэл

Хэвлэл мэдээллийн мониторинг /Ерєнхийлєгчийн сонгууль 2005/

2005 оны Ерєнхийлєгчийн сонгууль
Хэвлэл мэдээллийн мониторингийн тайлан

ГУРАВ. ЕР?НХИЙЛ?ГЧИЙН СОНГУУЛИЙН УЛС Т?РИЙН Н?ХЦ?Л БАЙДАЛ

3.1 2004 ОНЫ УИХ-ЫН СОНГУУЛИЙН VР ДVН

УИХ нь Монгол Улсын тєрийн эрх барих дээд байгууллага бєгєєд УИХ-ын 76 гишvvн бvх ард тvмнээр сонгогддог. УИХ одоо 75 гишvvнтэй vйл ажиллагаагаа явуулж байна. 2004 онд болсон УИХ-ын сонгуулийн vр дvнд МАХН, "Эх орон- Ардчилал" эвсэл адил тэнцvv 35, Бvгд Найрамдах Нам 1 суудал авч, 2 тойрог маргаантай vлдэв. "Эх орон- Ардчилал" (ЭОАЭ) нь Ардчилсан нам (АН), "Эх орон" нам, Иргэний зориг- Бvгд Найрамдах (ИЗ-БНН) намаас бvрдэж байв. Гэсэн хэдий ч хуулийн дагуу шинээр бvрэлдсэн УИХ засгийн газар байгуулах боломжтой учир улс тєрийн 2 гол хvчин Зєвшилцлийн гэрээнд гарын vсэг зурж, Их Эвслийн засгийн газар байгуулсан билээ.
2005 оны сvvлчээр "Эх орон-Ардчилал" эвсэл задарч, Парламент єєр єєрийн суудалтай 5 нам, бие даасан гишvvд гэсэн бvрэлдэхvvнтэй болов. ємнє нь Их эвсэлд байсан 2 улс тєрийн хvчин тус тусын бvлэгтэй байсан бол одоо АН-ын зарим гишvvн, ИЗ-БНН-ын гишvvд, МАХН-ын гишvvдийг нэгтгэсэн 61-ын бvлэг гэгдэх олонхийн бvлэг ажиллаж байна.
Ерєнхийлєгчийн сонгуулийн ємнє хvн УИХ-ын сонгуулийн дараа маргаантай vлдсэн хоёр тойргийн нэг болох 56 тойрогт нэр дэвшигч Ж.Гvррагчаа шvvхэд ялалт байгуулж, МАХН нэг илvv суудалтай болсон бєгєєд олонхийн бvлэг 62 гишvvнтэй болсон юм.
євєрхангай аймгийн 24-р тойргийн сонгуулийн маргаан єнєє хэр тайлагдаагvй, шvvхийн шийдвэр эцэслэн гараагvй байна.
Number of seats in SGH

* Эзэнгvй байгаа

Ерєнхийлєгчийн сонгуулийн ємнє УИХ-д суудалтай улс тєрийн намууд дангаараа Ерєнхийлєгчийн сонгуульд нэр дэвшvvлэх нь бараг тодорхой болсон байв.

3.2 2005 ОНЫ ЕР?НХИЙЛ?ГЧИЙН СОНГУУЛИЙН КАМПАНИТ АЖИЛ

Ерєнхийлєгчийн сонгуулийн кампанит ажлын нэр дэвшvvлэх явцад ХМХ-vvд боломжийн нэр дэвшигчдийн талаар олон магадлал дэвшvvлж байв. Энэ vеэр Ерєнхийлєгч Н. Багабанди, Ерєнхий сайд Ц.Элбэгдорж, УИХ-ын дарга Н.Энхбаяр, УИХ-ын гишvvн С.Гончигдорж, М.Энхсайхан, Ч.Улаан нарын тухай мэдээлэл ХМХ-ээр єргєн тvгэж байв. Эдгээрээс ХМХ-vvд нэр дэвших хамгийн магадлалтай болон гол єрсєлдєгчдєєр МАХН-ын Н.Энхбаяр, АН-ын М.Энхсайхан нарыг нэрлэж байлаа. Харин УИХ-д суудалтай бусад намын боломжтой нэр дэвшигчдийн талаар мэдээлэл харьцангуй цєєн байсан.
ХМХ-vvд нэр дэвшигчдээ тодруулах зорилго бvхий намуудын их хуралд ихээхэн ач холбогдол єгч дэлгэрэнгvй мэдээлж байв. Мєн нэр дэвшигчдийн СЕХ-нд бvртгvvлэх, нэр дэвшигчийн vнэмлэх гардан авах зэрэг vйл явдлуудыг шуурхай мэдээлж байв.
Сонгуульд нэр дэвшигчид тодрохоос ємнєх vед УИХ-ын дарга Н.Энхбаярын тухай эрхэлж буй ажил vvргийнх нь vvднээс ч, МАХН-аас нэр дэвших магадлалтайн vvднээс ч нэлээн мэдээлж байжээ. Энэ vеэр Эрvvл нийгэм-Иргэний хєдєлгєєн болон олон нийтийн бусад хєдєлгєєний vйл ажиллагаа эрчимжсэнтэй холбоотойгоор УИХ-ын дарга Н.Энхбаярын талаарх сєрєг мэдээлэл ихээхэн тарж байв.
Сонгуулийн Ерєнхий Хорооноос гаргасан хуваарийн дагуу 2005 оны 3-р сарын 22-ноос улс тєрийн намуудаас Ерєнхийлєгчид нэр дэвшvvлэх ажил эхлэв. УИХ-д суудалтай МАХН, Ардчилсан Нам, "Эх орон нам", Бvгд Найрамдах намууд Ерєнхийлєгчийн сонгуульд нэр дэвшvvлсэн юм.
ИЗ-БНН Ерєнхийлєгчийн сонгуульд нэр дэвшvvлэхгvй гэдгээ мэдэгдсэн бєгєєд мєн бусад 4 нэр дэвшигчээс хэн нэгнийг дэмжихээ илэрхийлээгvй болно.
УИХ-д суудалгvй улс тєрийн намуудаас МУНН "Эх орон" намын нэр дэвшигчийг дэмжиж буйгаа албан ёсоор илэрхийлсэн.
Ингээд улс тєрийн 4 намын нэр дэвшигчид Ерєнхийлєгчид єрсєлдєхєєр Сонгуулийн Ерєнхий Хороонд бvртгvvлж, vнэмлэхээ гардан авав. Сонгуулийн vеэр нутаг дэвсгэрийн 30 хороо, 329 салбар хороо, 1631 хэсгийн хороод ажилласан байна.

Ерєнхийлєгчийн сонгуульд нэр дэвшигчид

Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслvvд сонгуулийн гол єрсєлдєєн МАХН-ын Н.Энхбаяр, АН-ын М.Энхсайхан нарын дунд болно гэж vзэж байв.
Ерєнхийлєгчийн сонгуулийн ємнє болон кампанит ажлын vеэр "Сант марал", "Прогноз" тєв, АНУ-ын Бvгд Найрамдахчуудын Хvрээлэн зэрэг хэд хэдэн байгууллага олон нийтийн санал асуулга явуулав. Санал асуулгын ерєнхий дvнгээс олон нийт дээр нэр дурьдсан хоёр нэр дэвшигчийг гол єрсєлдєгчид гэж vзэж байгаа нь харагдаж байв. Энэ байгууллагууд санал асуулгадаа доорхи тооны иргэдийг хамруулжээ.

"Сант марал" 1747
"Прогноз" тєв 6336
АНУ-ын Б?гд Найрамдахчуудын Хvрээлэн 1800

Санал асуулгын дvнгийн тойм (%)

ХМХ-vvд олон нийтийн санал асуулгын дvнг єргєн мэдээлсэн бєгєєд мониторингид хамрагдсан "Ардын эрх" сонин Улс тєрийн боловсролын академи (УТБА)-тай хийсэн єєрсдийн судалгааны дvнг байнга нийтэлж байлаа.

3.3 САНАЛ ХУРААХ ?Д?Р

2005 оны 5-р сарын 22-нд Ерєнхийлєгчийн сонгууль болж, сонгогчийн нэрсийн жагсаалтад бичигдсэн 1,238,250 хvнээс 927,679 сонгогч буюу 74.92 % нь саналаа єгєв. Нийт хvчинтэй саналын хуудас 915,631 байсан байна.
МАХН-аас нэр дэвшигч Н.Энхбаяр улсын хэмжээгээр санал єгсєн нийт сонгогчдын 53.46 %-ийн санал авч, ялалт байгуулав. Дараа нь АН-ын М. Энхсайхан 19.73%, БНН-ын Б. Жаргалсайхан 13.94%, ЭОН-ын Б.Эрдэнэбат 11.51%-ийн санал тус тус авчээ.

Ерєнхийлєгчийн сонгуулийн дvн